Het afgelopen jaar was #MeToo niet weg te denken uit de Nederlandse media. Grote onthullingen in de televisie- en sportwereld én binnen de politiek hebben het bewustzijn over sociale veiligheid op de werkvloer flink vergroot. En dat is nodig: volgens onderzoek van het College voor de Rechten van de Mens heeft 16% van de werknemers in Nederland te maken gehad met seksuele intimidatie. Reden genoeg voor het College om actie te ondernemen. Ze ontwikkelden een praktische tipsheet met adviezen om seksuele intimidatie op de werkvloer te voorkomen en klachten serieus en zorgvuldig te behandelen.
Wat valt onder seksuele intimidatie?
De tipsheet verduidelijkt wat seksuele intimidatie inhoudt. Dit kan gaan om ongewenste opmerkingen of ‘grapjes’ tijdens vergaderingen of borrels, maar ook om ernstigere vormen zoals het sturen van naaktfoto’s of ongewenste aanrakingen. Een complicerende factor is vaak de machtsverhouding tussen de betrokkenen – bijvoorbeeld tussen een leidinggevende en een stagiair – waardoor slachtoffers aarzelen om melding te maken. De angst voor negatieve gevolgen op hun loopbaan speelt hierbij een grote rol.
Voorkomen is beter dan genezen
De tipsheet benadrukt dat preventie essentieel is. Hoewel veel organisaties beschikken over een klachtenregeling, is dat vaak pas relevant als het al mis is gegaan. Daarom is het van groot belang dat werkgevers tijdig met medewerkers, de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging in gesprek gaan. Samen kunnen zij gedragsregels opstellen die bijdragen aan een veilige werkomgeving. Zo kunnen signalen van ongewenst gedrag eerder worden opgepikt en aangepakt.
Een klacht? Onderzoek grondig en zorgvuldig
Wanneer er een melding wordt gedaan van seksuele intimidatie, moet de werkgever direct in actie komen. Een grondig en objectief onderzoek is cruciaal. In sommige gevallen is het verstandig om een onafhankelijk onderzoeksbureau in te schakelen. Daarbij is hoor en wederhoor essentieel: zowel de klager als de beschuldigde moet zijn of haar kant van het verhaal kunnen vertellen. Wordt dit niet zorgvuldig gedaan, dan oordelen rechters vaak dat het onderzoek ondeugdelijk is geweest.
Nazorg: net zo belangrijk als het onderzoek zelf
De tipsheet onderstreept dat goede nazorg voor de klager én andere betrokkenen onmisbaar is. Als een melding veel onrust op de werkvloer veroorzaakt, is het belangrijk dat er binnen het team draagvlak wordt gecreëerd voor een veilige werkomgeving. Door het belang van preventie en openheid te blijven benadrukken, voelen collega’s zich eerder vrij om toekomstige incidenten te melden.
Seksuele intimidatie is nog altijd een dagelijkse realiteit
Het afgelopen jaar was #MeToo niet weg te denken uit de Nederlandse media. Grote onthullingen in de televisie- en sportwereld én binnen de politiek hebben het bewustzijn over sociale veiligheid op de werkvloer flink vergroot. En dat is nodig: volgens onderzoek van het College voor de Rechten van de Mens heeft 16% van de werknemers in Nederland te maken gehad met seksuele intimidatie. Reden genoeg voor het College om actie te ondernemen. Ze ontwikkelden een praktische tipsheet met adviezen om seksuele intimidatie op de werkvloer te voorkomen en klachten serieus en zorgvuldig te behandelen.
Wat valt onder seksuele intimidatie?
De tipsheet verduidelijkt wat seksuele intimidatie inhoudt. Dit kan gaan om ongewenste opmerkingen of ‘grapjes’ tijdens vergaderingen of borrels, maar ook om ernstigere vormen zoals het sturen van naaktfoto’s of ongewenste aanrakingen. Een complicerende factor is vaak de machtsverhouding tussen de betrokkenen – bijvoorbeeld tussen een leidinggevende en een stagiair – waardoor slachtoffers aarzelen om melding te maken. De angst voor negatieve gevolgen op hun loopbaan speelt hierbij een grote rol.
Voorkomen is beter dan genezen
De tipsheet benadrukt dat preventie essentieel is. Hoewel veel organisaties beschikken over een klachtenregeling, is dat vaak pas relevant als het al mis is gegaan. Daarom is het van groot belang dat werkgevers tijdig met medewerkers, de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging in gesprek gaan. Samen kunnen zij gedragsregels opstellen die bijdragen aan een veilige werkomgeving. Zo kunnen signalen van ongewenst gedrag eerder worden opgepikt en aangepakt.
Een klacht? Onderzoek grondig en zorgvuldig
Wanneer er een melding wordt gedaan van seksuele intimidatie, moet de werkgever direct in actie komen. Een grondig en objectief onderzoek is cruciaal. In sommige gevallen is het verstandig om een onafhankelijk onderzoeksbureau in te schakelen. Daarbij is hoor en wederhoor essentieel: zowel de klager als de beschuldigde moet zijn of haar kant van het verhaal kunnen vertellen. Wordt dit niet zorgvuldig gedaan, dan oordelen rechters vaak dat het onderzoek ondeugdelijk is geweest.
Nazorg: net zo belangrijk als het onderzoek zelf
De tipsheet onderstreept dat goede nazorg voor de klager én andere betrokkenen onmisbaar is. Als een melding veel onrust op de werkvloer veroorzaakt, is het belangrijk dat er binnen het team draagvlak wordt gecreëerd voor een veilige werkomgeving. Door het belang van preventie en openheid te blijven benadrukken, voelen collega’s zich eerder vrij om toekomstige incidenten te melden.
Belangrijkste adviezen voor werkgevers:
Maak duidelijk dat seksuele intimidatie niet wordt getolereerd: hanteer een zero-tolerance beleid.
Kom direct in actie bij een melding.
Voer altijd een zorgvuldig onderzoek uit vóórdat maatregelen worden genomen.
Zorg voor een deskundige en onafhankelijke onderzoeker.
Bied ruimte aan beide partijen: respecteer het recht op hoor en wederhoor.
Informeer beide partijen over de uitkomst van het onderzoek.
Vergeet de nazorg voor klager en eventuele collega’s niet.