Zieke werknemers, privacy en re-integratie: wat mag wel en wat niet?
Sinds de invoering van de AVG in mei 2018 bestaat er veel discussie over welke gegevens werkgevers van zieke werknemers mogen vragen en registreren, en hoe dit zich verhoudt tot hun rol bij de re-integratie. Zeven jaar later is het goed om opnieuw te bekijken hoe het zit met de privacy van medische gegevens en welke rol de preventiemedewerker hierin kan spelen.
Hoe privé zijn medische gegevens?
Bij ziekmelding mag een werkgever slechts beperkte informatie ontvangen, zoals:
telefoonnummer en (verpleeg)adres;
verwachte duur van het verzuim;
lopende afspraken/werkzaamheden;
eventuele vangnetbepaling Ziektewet;
of er sprake is van een arbeidsongeval of verkeersongeval.
Medische gegevens zelf mogen uitsluitend door de bedrijfsarts worden verwerkt. Deze kan, met toestemming van de werknemer, informatie opvragen bij een behandelend arts of doorverwijzen naar een specialist om de belastbaarheid goed te beoordelen. Weigert een werknemer hieraan mee te werken, dan kan dit gevolgen hebben voor het re-integratieproces.
De bedrijfsarts mag richting de werkgever alleen die gegevens delen die nodig zijn voor beslissingen over loondoorbetaling, verzuimbegeleiding en re-integratie (bijvoorbeeld: beperkingen, mogelijkheden en verwachte duur van verzuim).
Rol van de bedrijfsarts volgens de Arbowet
De Arbowet schrijft voor dat werkgevers zich laten bijstaan door een gecertificeerde bedrijfsarts bij verzuimbegeleiding. Sinds juli 2017 heeft iedere werknemer bovendien recht op een second opinion van een onafhankelijke bedrijfsarts. Medische gegevens mogen alleen met toestemming van de werknemer tussen artsen worden uitgewisseld.
Ook bij een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) speelt de bedrijfsarts een belangrijke rol. Resultaten mogen alleen op individueel niveau gedeeld worden met de eigen bedrijfsarts als de werknemer daarvoor expliciet toestemming geeft.
Onafhankelijkheid van de bedrijfsarts
Volgens het Professioneel statuut van de NVAB is de bedrijfsarts volledig onafhankelijk in zijn oordeelsvorming en advisering. Zijn taak richt zich op begeleiding, beoordeling van arbeids(on)geschiktheid binnen de wettelijke kaders en adviezen over werkhervatting – niet op claimbeoordeling of controle.
Beleidsregels van de Autoriteit Persoonsgegevens
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) stelt dat werknemers alleen noodzakelijke informatie hoeven te verstrekken voor verzuimbegeleiding en re-integratie. Werkgevers mogen niet vragen naar medische details of druk uitoefenen op werknemers om werkzaamheden te verrichten. Over de inzetbaarheid kan altijd advies aan de bedrijfsarts worden gevraagd.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
In 2018 verduidelijkte het Ministerie van SZW dat werkgever en werknemer samen verantwoordelijk zijn voor de re-integratie. De werknemer kan zelf aangeven welke taken nog mogelijk zijn, maar de werkgever mag hier niet dwingend naar vragen.
De rol van de preventiemedewerker
Of de preventiemedewerker hier een rol in heeft, hangt af van zijn functieomschrijving. Als verzuim en re-integratie onderdeel zijn van zijn takenpakket, kan hij bijdragen aan een duidelijk beleid waarin de rechten en plichten van zowel werkgever als werknemer helder zijn vastgelegd. Vaak ligt dit beleid echter bij HR/P&O. Hoe dan ook, een goed beleid versterkt de organisatiecultuur, draagt bij aan draagvlak voor arbobeleid en kan leiden tot hogere deelname aan RI&E’s of PAGO’s.
Relevante wet- en regelgeving
Artikel 7a Regeling procesgang eerste en tweede ziektejaar (Wet verbetering Poortwachter) – inschakeling van aanvullende deskundigheid.
Artikel 14 Arbowet – verplichting werkgever om bedrijfsarts in te schakelen.
Artikel 9.1 en 9.3 NVAB statuut – onafhankelijkheid bedrijfsarts en zijn begeleidende rol.
Artikel 7:457 lid 1 BW – gegevensverstrekking tussen artsen alleen met toestemming werknemer.